λόγος καταγγελτικός ή καταπραϋντικός;

Είναι αλήθεια και ίσως κοινότοπη διαπίστωση πως τον τελευταίο καιρό πολλοί μιλούν για πολλά, βέβαιοι και στηριγμένοι σε αξιώματα, δόγματα και θέσφατα, άσχετα που ξορκίζουν αυτές τις δυο λέξεις. Συχνά ανατρέχουν στο παρελθόν με συγκρίσεις, παραλληλισμούς και αναζητώντας ομοιότητες για να μας πουν ότι η επανάληψη αυτή τη φορά θα είναι τραγωδία και όχι φάρσα, ξεχνώντας ίσως ότι το τραγικό είναι και κωμικό μαζί, αλλά η αδολεσχία παραμένει πάντα αδοολεσχία. Αυτοί λοιπόν οι πολλοί, επώνυμοι και απενοχοποιθέντες για τα όσα στήριξαν φανερά και ανεκτικά στο παρελθόν, ο καθένας με τον τρόπο του και τα πιστεύω του, μας καλούν όλους τους άλλους σε ανυπακοή , αλλά υπακούοντας όμως σε αυτά και μόνο που οι ίδιοι λένε. Αυτή είναι και η μετανεωτερική μορφή της ανυπακοής, αλλά δεν ξέρω αν ποτέ και πως φτάσαμε στη νεωτερική εποχή.
Ωστόσο, το παλιό καλό εκπαιδευτικό σύστημα με την αρωγή και των φροντιστηρίων, φαίνεται πως έμαθε πολλούς να γράφουν καλές εκθέσεις ιδεών ακολουθώντας πάνω κάτω ένα τέτοιο σχεδιάγραμμα:

Οι ημέρες που ζούμε είναι δύσκολες και κρίσιμες [κάπως έτσι ξεκινούν και προχωρούν] περνάμε ως χώρα μια δεινή οικονομική κρίση πού δημιουργεί στους πολλούς ανασφάλεια και φόβο. [Η αιτιολόγηση, η αλλιώς η συνολική θεώρηση εξηγεί πως] η χώρα μας φαίνεται να μην είναι πλέον ελεύθερη αλλά να διοικείται επί της ουσίας από τούς δανειστές μας. [Η άγνοια ή και παραποίηση (;) της ιστορίας του νεοελληνικού κράτους εκμηδενίζεται από την χρήση αποκλειστικά του ενεστώτα].

Αυτό πού συμβαίνει [α.στην Πατρίδα μας, β. στην Ελλάδα, γ.στο Έθνος, κλπ. αναλόγως του χρώματος με το οποίο θα τυπωθεί και τους συγγραφείς] είναι πρωτόγνωρο και συνταρακτικό.
[Ακολουθεί σύντομη ή αναλυτική περιγραφή για την] ανατροπή δεδομένων και δικαιωμάτων... [επειδή έχουμε ] κατοχή...εκτελούμε εντολές των κυριάρχων - δανειστών .... [μαζί με τις ] παθογένειες της κοινωνίας και της οικονομίας [οι οποίες πρόσφατα ανακαλύφθηκαν].
[Παρουσιάζονται αναλυτικά] οι ριζικές ανατροπές [και καταλήγουν συνοπτικά ότι] φθάνουμε στην κρίση και στην χρεωκοπία.
[Α, ναι! κάπου εδώ συναντάμε, αλλά για μια και μόνη φορά και δίχως περαιτέρω επεξηγήσεις για αποφυγή πλατειασμών τη λέξη ] αυτοκριτική [ για να προβληθεί στη συνέχεια και να αναλυθεί το αντίδοτο, συνήθως χρησιμοποιούν το καλολογικό στοιχείο: «προτάσεις» ή « λύσεις» απαραιτήτως με προστακτικές β’ προσώπου πληθυντικού]
[Ο επίλογος είναι ένα κάλεσμα για τους αναγνώστες και μέλλοντες ανυπάκοους, ώστε] όλοι μαζί.... συσπειρωμένοι γύρω από [την ασφάλεια κάποιου μαντριού με εξασφαλισμένη την ιδεολογική καθαρότητα, η οποία θα μας προστεύσει από τον κακό λύκο και τις κακοτοπιές, για να ] βγούμε από [α.τη δύσκολη ώρα, β. τη δύσκολη κατάσταση, γ. το οικονομικό σύστημα, κλπ, αναλόγως πάλι με το ποιος/οι υπογράφουν από κάτω].


Και θυμίζουν εκείνο ανέκδοτο, τόσο πικρό, μα και τόσο αληθινό σαν αυτά που βίωσε εκείνος ο
φιλήσυχος ανθρωπάκος, όταν έχασε τα βήματά του και μέσα στο σκοτάδι βρέθηκε σε μια κακόφημη γειτονιά της πόλης. Σ’ ένα στενό, τον στριμώχνουν τρεις τέσσερις αγριάνθρωποι, μέλη συμμορίας, τον κολλάνε στον τοίχο, βγάζουν μαχαίρια και τον ρωτάνε.
-«Λέγε, είσαι με εμάς ή με τους άλλους;»
Με τρεμάμενη φωνή ο αναθρωπάκος απάντησε, όπως καλούν και περιμένουν να απαντήσουμε κι εμείς [που θα γίνουμε ανυπάκοοι].
-«Μ’ εσάς είμαι, θέλει ρώτημα;»
Τότε οι άγριοι μπήγοντας τα μαχαίρια τους στο κορμί του ανυπεράσπιστου, φωνάζουν γελώντας:
-«Την πάτησες, εμείς είμαστε ο άλλοι.»

Κι αν αναρωτιέται κανείς γιατί γράφτηκαν όλα αυτά παραμονές των Χριστουγέννων, είναι γιατί την Παρασκευή θα ξανανέβουν επάνω στη γη οι Καλικάντζαροι. Μόνο που αυτοί είναι παιγνιδιάρηδες και σκανδαλιάρηδες και μετά από δώδεκα μέρες θα ξανακατέβουν κάτω. Οι άλλοι δεν ξέρω ποιος αγιασμός θα τους σκιάξει...