Τετάρτη 24 Μαρτίου 2010

Μια άλλη Άλωση ή κατανοώντας το επαναστατικό δίκαιο

Η Επανάσταση του 1821 προσφέρεται για πολλές αναγνώσεις, και πολλοί το έχουν επιχειρήσει σε μια προσπάθεια "αναδόμησης", "αποδόμησης" από παλιά και στην εποχή της μεθ-ιστορίας. Κι από την άλλη "επανακτώντας" το εθνικό παρελθόν άλλη μια σειρά αναγνώσεων.

Το δημοτικό τραγούδι που ακολουθεί αναφέρεται σε ένα γεγονός το οποίο έπεται χρονολογικά της Επανάστασης του 1821 έχει σχέση με την Θεσσαλία και αναφέρεται στην Καστανιά, ένα από τα πολύ γνωστά Βλαχοχώρια των Τρικάλων. Είναι γνωστό ως η Άλωση της Καστανιάς, αλλά δεν ανήκει στα γνωστά θρηνητικά τραγούδια. Θα καταλάβετε γιατί.

Οι κλέφτες εσυνάχθηκαν μεσ' την Αγιά Τριάδα.
Ηταν τα δυο Τσαπόπουλα, οι πέντε Μπλαχαβαίοι,
ο Ζιάκας απ' το Γρεβενό, οι τρεις Κοντογιανναίοι,
Γιώργης απ' το Ξερόμερο κι ο γιος του Σκυλοδήμου,
ο Στράτης από τ' ΄Αγραφα, οι δυο Μπουκουβαλαίοι,
Κώστας Στουρνάρας, Κατσαρός κι ο Γιάννης Κουτελίδας
και Τόσκηδες και Λιάπηδες με τον Ταφίλη Μπούζη.
Συνάχτηκαν, κουβέντιασαν και κίνησαν να πάνε,
να χαρατσώσουν τα χωριά, να κάμουν και λεμούρα.
Πιάνουν και γράφουν μια γραφή, στην Καστανιά τη στέλνουν.
« Σ' εσάς αρχόντοι Καστανιάς, σ' εσάς κοτζαμπασήδες,
να στείλετε την ξαγορά, να στείλτε το χαράτσι,
να στείλετ' εκατό πουγκιά, ψωμιά και κρασοράκια,
χίλια τσαρούχια αφόρετα και χίλιες φουστανέλλες,
να φαν’ τα παλικάρια μας, να πιουν και να φορέσουν ».
Οι προεστοί δεν τ' άκουσαν κι ετοίμαζαν ντουφέκια.
Σαν έκαμαν και κίνησαν, οι κλέφτες θυμωμένοι,
με τα σπαθιά ξεγύμνωτα, και μπήκαν μεσ' τη χώρα,
τα πρώτα σπίτια πιάσανε, τα κάμανε λεμούρα
και πήραν σκλάβους άρχοντες, κυρές κι αρχοντοπαίδια.
« Ανάθεμά σας προεστοί και Νάσιο Καστανιώτη,
με το κακό που κάματε, στη δόλια μας τη χώρα,
μας πήραν κλέφτες στα βουνά, μας κωλοσέρνουν σκλάβες
και μας γυρεύουν ξαγορά, τόσες χιλιάδες γρόσια ».





Τσαπόπουλα: Δημήτρης και Γιωργάκης, γιοί του Αποστόλη Δεληγάννη ή Τσάπου από το Μέτσοβο
Ζιάκας : αρματολός από τα Γρεβενά
Μπλαχαβαίοι: από την οικογένεια του κλέφτη καπετάν Παπα Θύμιου Βλαχάβα
Κοντογιανναίοι, Γιώργης Σκυλοδήμος, :Στερεολαδίτες οπλαρχηγοί
Μπουκουβαλαίοι: από την οικογένεια του Γερο-γιάννη Μπουκουβάλα.
Κώστας Στουρνάρας: ο νεώτερος γιός του καπετάν Νικολού Στουρνάρη ή Στουρνάρα
Γιάννης Κουτελίδας: Αρτινός καπετάνιος
Τόσκηδες,Λιάπηδες, Ταφίλ Μπούζι: Αλβανοί



Το γεγονός της Άλωσης της Καστανιάς, θα πρέπει να τοποθετηθεί μετά το Πάσχα του 1827, καθώς εμφανίζονται ως πρωταγωνιστές οι γιοι γνωστών καπεταναίων της περιοχής, όπως τα Τσαπόπουλα και ο Κώστας Στουρνάρας, που η τύχη των πατεράδων είναι γνωστή. Ο Νικολός Στουρνάρης, πατέρας του Κώστα, σκοτώθηκε στην Έξοδο του Μεσολογγίου το 1826. Ο πατέρας από τα Τσαπόπουλα, ο Αποστόλης Δεληγιάνης ή Τσάπος, δολοφονήθηκε στα Γιάννενα, από έναν Αλβανό προύχοντα, ο οποίος τον μισούσε για το θάνατο ενός ανεψιού του στο Μέτσοβο, όταν ο Δεληγιάννης απέκρουσε τον Μπράχο Νεπράβιστα που οδηγούσε Αλβανούς με σκοπό την κατάληψη και λεηλασία του Μετσόβου. (Ο άλλος αδελφός του, ο Γιάννης Δεληγιάννης, είχε καταγγείλει το 1808 στον Αλή Πασά, στην υπηρεσία του οποίου άνηκε, τον Παπα-Θύμιο Βλαχάβα και το κίνημά του).
Όσο για τους λόγους που έγινε η επιχείρηση, ποιοι συμμετείχαν και για το ρόλο των προεστών, τα πράγματα είναι προφανή.

4 σχόλια:

fvasileiou είπε...

Έχω την αίσθηση ότι οι άνθρωποι της εποχής κινούνταν σε δύο επίπεδα, σε ένα πραγματικό και σε ένα φαντασιακό, στο οποίο φόρτωναν όλα όσα επιθυμούσαν ή τους φαίνονταν "σωστά". Το ίδιο ακριβώς βλέπω όταν διαβάζω "απομνημονεύματα" ρεμπετών: Σπανίως περιγράφουν αυτό που έζησαν, συνήθως παπαγαλίζουν τα ιδεολογήματα που επικρατούν. Το θέμα ειναι πώς εμείς τοποθετούμαστε απέναντί τους, η δικιά μας ισορροπία απέναντι σε αυτόν τον ιδιότυπο μανιχαϊσμό.

γρηγόρης στ. είπε...

Ενδιαφέρον παρουσιάζει, Φώτη, ο παραλληλισμός που κάνεις. Τον "ιδιότυπο μανιχαϊσμό" θα τον ονόμαζα ατόφια ψυχή ή καθαρή ματιά, αλλά πράγματι ακατανόητος για μας και όχι για λόγους χρονικής απόστασης....

Καλό Μεγαλοβδόμαδο
και Καλή Ανάσταση!

fvasileiou είπε...

Ατόφια ψυχή σίγουρα, αλλά καθαρή ματιά; Δεν είμαι σίγουρος...

γρηγόρης στ. είπε...

"Καθαρή ματιά" ίσως γιατί δεν κάλυπταν ούτε έκρυβαν τα πάθη τους, τα καλά και τα κακά συναισθήματά τους, ο εχθρός ήταν εχθρός, ο φίλος ήταν φίλος και ο προσκυνημένος ήταν προσκυνημένος (ακόμα κι αν άλλαζε μετά στη συνέχεια). Κι επανέρχομαι συμφωνώντας με αυτό που είπες για τη δική μας τοποθέτηση απέναντι σε αυτόν τον μανιχαϊσμό.

Αρχειοθήκη ιστολογίου

ΔΙΑΒΑΤΕΣ

ΚΑΛΩΣ ΟΡΙΣΑΤΕ!

Συνολικές προβολές σελίδας

FeedBurner FeedCount