Η εξαγνιστική αθεΐα
Περίπτωση αληθινών αντιφατικών. Ο Θεός υπάρχει. Ο Θεός δεν υπάρχει. Που είναι το πρόβλημα; Είμαι ολότελα βέβαιη πως υπάρχει Θεός, με την έννοια που είμαι βέβαιη πως η αγάπη μου δεν είναι απατηλή. Είμαι ολότελα βέβαιη ότι δεν υπάρχει Θεός, με την έννοια ότι είμαι ολότελα βέβαιη πως τίποτε πραγματικό δε μοιάζει μ’ αυτό που μπορώ να εννοήσω όταν προφέρω ετούτο το όνομα. Αλλά αυτό που δεν μπορώ να εννοήσω δεν είναι μια ψευδαίσθηση.
Υπάρχουν δυο αθεϊσμοί, που ο ένας τους εξαγνίζει την έννοια του Θεού.
Ίσως, ό,τι είναι κακό να έχει άλλην όψη που είναι εξαγνισμός κατά τη διαδρομή προς το καλό και ένας τρίτος που είναι το ανώτερο καλό.
Τρεις απόψεις για να διακρίνουμε καλά, επειδή η σύγχυση είναι μεγάλος κίνδυνος για τη σκέψη και για την αποτελεσματική συμπεριφορά της ζωής.
Ανάμεσα σε δυο ανθρώπους που δεν έχουν εμπειρία του Θεού, εκείνος που τον αρνείται είναι ίσως ο πιο κοντινός του.
Ο ψεύτικος Θεός που μοιάζει σε όλα με τον αληθινό, εκτός από το ότι δεν τον φτάνει, εμποδίζει για πάντα το πλησίασμα στον αληθινό.
Να πιστεύουμε σ’ έναν Θεό που μοιάζει σε όλα με τον αληθινό, εκτός από τα’ ότι δεν υπάρχει, επειδή δεν τον βρίσκουμε στο σημείο όπου βρίσκεται ο Θεός.
Οι πλάνες της εποχής μας προέρχονται από τον χωρίς υπερφυσικό στοιχείο χριστιανισμό. Αιτία γι’ αυτό είναι ο λαϊκισμός – και πρώτα – πρώτα ο ανθρωπισμός.
Η θρησκεία ως πηγή παρηγοριάς είναι εμπόδιο στην αληθινή πίστη: μ’ αυτήν την έννοια ο αθεϊσμός είναι ένας εξαγνισμός. Οφείλω να είμαι άθεη, με το μέρος του εαυτού μου που δεν έχει γίνει για τον Θεό. Ανάμεσα στους ανθρώπους που το υπερφυσικό μέρος του εαυτού τους δεν έχει ξυπνήσει, οι άθεοι έχουν δίκιο και οι πιστοί έχουν άδικο.
Ένας άνθρωπος που όλη του η οικογένεια θα είχε χαθεί από τα βασανιστήρια, που ο ίδιος θα είχε για πολύ καιρό βασανιστεί σ’ ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης. Ή ένας Ινδιάνος του XVIου αιώνα που ξέφυγε μόνος από την ολοσχερή εξόντωση ολόκληρου του λαού του. Τέτοιοι άνθρωποι, αν πίστεψαν στο έλεος του Θεού, είτε δεν πιστεύουν πια, είτε το δέχονται εντελώς διαφορετικά από πριν. Δεν έχω περάσει τέτοιες καταστάσεις. Ξέρω όμως ότι υπάρχουν: μετά από αυτό ποια η διαφορά;
Να προσπαθώ από το θείο έλεος να έχω μια σύλληψη που να μη σβήνει, να μην αλλάζει, οτιδήποτε κι αν μου στείλει η τύχη, και να μπορεί να επικοινωνεί μ’ οποιοδήποτε ανθρώπινο πλάσμα.
Υπάρχουν δυο αθεϊσμοί, που ο ένας τους εξαγνίζει την έννοια του Θεού.
Ίσως, ό,τι είναι κακό να έχει άλλην όψη που είναι εξαγνισμός κατά τη διαδρομή προς το καλό και ένας τρίτος που είναι το ανώτερο καλό.
Τρεις απόψεις για να διακρίνουμε καλά, επειδή η σύγχυση είναι μεγάλος κίνδυνος για τη σκέψη και για την αποτελεσματική συμπεριφορά της ζωής.
Ανάμεσα σε δυο ανθρώπους που δεν έχουν εμπειρία του Θεού, εκείνος που τον αρνείται είναι ίσως ο πιο κοντινός του.
Ο ψεύτικος Θεός που μοιάζει σε όλα με τον αληθινό, εκτός από το ότι δεν τον φτάνει, εμποδίζει για πάντα το πλησίασμα στον αληθινό.
Να πιστεύουμε σ’ έναν Θεό που μοιάζει σε όλα με τον αληθινό, εκτός από τα’ ότι δεν υπάρχει, επειδή δεν τον βρίσκουμε στο σημείο όπου βρίσκεται ο Θεός.
Οι πλάνες της εποχής μας προέρχονται από τον χωρίς υπερφυσικό στοιχείο χριστιανισμό. Αιτία γι’ αυτό είναι ο λαϊκισμός – και πρώτα – πρώτα ο ανθρωπισμός.
Η θρησκεία ως πηγή παρηγοριάς είναι εμπόδιο στην αληθινή πίστη: μ’ αυτήν την έννοια ο αθεϊσμός είναι ένας εξαγνισμός. Οφείλω να είμαι άθεη, με το μέρος του εαυτού μου που δεν έχει γίνει για τον Θεό. Ανάμεσα στους ανθρώπους που το υπερφυσικό μέρος του εαυτού τους δεν έχει ξυπνήσει, οι άθεοι έχουν δίκιο και οι πιστοί έχουν άδικο.
Ένας άνθρωπος που όλη του η οικογένεια θα είχε χαθεί από τα βασανιστήρια, που ο ίδιος θα είχε για πολύ καιρό βασανιστεί σ’ ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης. Ή ένας Ινδιάνος του XVIου αιώνα που ξέφυγε μόνος από την ολοσχερή εξόντωση ολόκληρου του λαού του. Τέτοιοι άνθρωποι, αν πίστεψαν στο έλεος του Θεού, είτε δεν πιστεύουν πια, είτε το δέχονται εντελώς διαφορετικά από πριν. Δεν έχω περάσει τέτοιες καταστάσεις. Ξέρω όμως ότι υπάρχουν: μετά από αυτό ποια η διαφορά;
Να προσπαθώ από το θείο έλεος να έχω μια σύλληψη που να μη σβήνει, να μην αλλάζει, οτιδήποτε κι αν μου στείλει η τύχη, και να μπορεί να επικοινωνεί μ’ οποιοδήποτε ανθρώπινο πλάσμα.
Σιμόνη Βέιλ [Simone Weil], Η βαρύτητα και η χάρη, μετάφραση: Αντιγόνη Βρυώνη, εκδ. Αστρολάβος / Ευθύνη 1989, σσ:113-114
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου